Sanallaştırma (virtualization): Misafir olarak isimlendirilen birden fazla işletim sisteminin depolama aygıtının veya ağ kaynaklarından herhangi birini kullanarak aynı fiziksel ekipman kaynaklarını paylaşarak çalışmasını ifade eder.
Sanallaştırma sistemleri kullanıcı ile donanım arasında mantıksal bir katman oluşturarak kullanıcının doğrudan fiziksel sistem kaynaklarına erişmesini engeller. Bu katman kullanıcı taleplerini alarak uygun bir şekilde donanıma ileten mantıksal bir katmandır.
IT dünyasında sanallaştırmanın kullanıldığı alanlar;
- Ağ Sanallaştırması,
- Yedekleme Sanallaştırması,
- Sunucu Sanallaştırması
Sanallaştırmanın genel amacı, ölçeklenebilir iş yükünü geliştirirken yönetimsel görevleri merkezileştirmektir. Sanallaştırma sistemleri; kurulum, yönetim, bakım, süreklilik, esneklik, maliyet ve bütçeleme gibi konulara farklı bir bakış açısı getiren ve istisnai durumlar dışında veri merkezlerinin vaz geçilmez altyapı sistemlerindendir.
Sanallaştırmada en sık kullanılan 20 terim;
1- Sanal Makine (VM)
Sanal CPU, sanal RAM, sanal I/O cihazları ve diğer sanal donanım cihazları dahil olmak üzere sanal donanım cihazları kümesi. Geleneksel, fiziksel bir sunucu gibi görünüp davranır ve Windows veya Linux gibi geleneksel bir işletim sistemini çalıştırır.
Günümüzde pek çok ürün ve teknoloji, VM’lerin inşa edilip çalıştırılabileceği bir platform sunmaktadır. Bu teknolojiler birçok temel farklılığa sahip olsalar da, bu özellikleri paylaşma eğilimindedirler:
– Her sanal ana bilgisayarda aynı anda birçok VM çalıştırılabilir.
– Aynı ana bilgisayarda çalışan VM’ler birbirlerinden izole edilmiştir.
– Bir VM’deki yöneticiler ve kullanıcılar, aynı ana bilgisayarda çalışan diğer VM’lerin ana bilgisayar işletim sistemine veya konuk işletim sistemine erişemez.
2- Hypervisor
Sanal makine monitörü (VMM) olarak da bilinen, aynı fiziksel bilgisayarda birden çok işletim sisteminin çalıştırılmasını sağlayan sanallaştırma platformu. Fiziksel donanımı yönetir, VM’leri çalıştırır ve temel donanımını dinamik olarak ilişkili sanal donanımla paylaşır. Doğrudan genel amaçlı bir işletim sistemi olarak kullanılması amaçlanmamıştır, bunun yerine VM’lerin çalışabileceği bir platform sağlar.
3- Bare metal hypervisor
Doğrudan donanım üzerinde çalışan ve ayrı bir ana bilgisayar işletim sistemi gerektirmeyen sanallaştırma platformu. Örnekler Hyper-V, ESX Sunucusu ve Citrix XenServer.
4- Hosted hypervisor
Ana bilgisayar işletim sisteminde çalışan ve sanal makinelerin çalıştığı sanallaştırma yazılımıdır. Örneğin Microsoft Virtual PC ve Virtual Server, VMWare, VMWare Server, VMWare Workstation, Parallels Desktop.
5- Host operating system
Temel işletim sistemi, misafir işletim sistemlerinin sanal makinelere kurulduğu ve donanım ile etkileşime giren fiziksel bir makineye kurulur.
6- Thin Client
Çok yalın bir Windows veya Linux uygulaması olan ve genellikle uygulamaları yerel olarak çalıştırmak yerine kullanıcının uzak bir sanal masaüstüne bağlanmasına izin vermek için tasarlanmıştır.
7- Zero Client
İnce bir istemciden bile daha yalın bir istemci aygıtıdır. Tipik olarak, bir zero istemci gömülü, tescilli bir işletim sistemi çalıştırır ve yerel diski yoktur. Uzak sanal masaüstlerine bağlanmak için kullanılır.
8- Snapshot (Anlık Görüntü)
Sanal makinenin belirli bir zamandaki anlık ekran görüntüsü alınır ve herhangi bir sebepten dolayı sanal makine üzerinde yapılan işlemleri geri almak istediğimizde almış olduğumuz snapshot’larla eski haline geri dönüş yapılır.
9- Paravirtualized
Bir yazılım bileşeni bir VM çalıştıran olduğunu bilir. Örneğin, paravirtualized sanal aygıt sürücüsü alttaki ana bilgisayar işletim sistemi ile iletişim kuran bir VM içinde çalışır. Genellikle, paravirtualized bir sürücü verimini artırmak için temel ana işletim sistemi ile sıralar, arabellekleri veya diğer veri öğelerini temel ana bilgisayar işletim sistemi ile paylaşmak üzere optimize edilmiştir.
10- P2V (Physical to Virtual):
Belirli bir Windows 2008 sever gibi geleneksel bir sunucunun fiziksel sunucu donanımından sanal makineye geçişi.
11- Virtual Hardware Device (Sanal Donanım Aygıtı):
Belirli bir donanım aygıtı gibi benzeyen ve davranan bir yazılım bileşeni. Sanal makinedeki konuk işletim sistemi ve yazılım uygulamaları sanal donanım aygıtı aslında fiziksel bir donanım aygıtı gibi davranır. VM, geleneksel CPU’lar, sanal RAM, sanal depolama bağdaştırıcıları ve sanal Ethernet bağdaştırıcıları gibi geleneksel, fiziksel sunucularda bulunan cihaz kümesine karşılık gelen bir sanal donanım cihazı kümesidir.
12- Virtual Machine Manager (Sanal Makine Yöneticisi) VMM:
Sanal makine monitörü olarak da adlandırılan, bir VM’nin çalıştırılmasını kontrol eden ve sanal donanım kullanımını temelde bulunan ana bilgisayarla brokerler. Sanal makinenin fiziksel kaynaklara erişmesi gerektiğinde ana bilgisayarı bilgilendirir.
13- Sentetik cihazlar
Hyper-V’de aygıtlar için taklit aygıtlardan daha düşük bir ek yük sağlayan yeni bir konsept.
14- Unity
VMWare’de, konuk işletim sistemi üzerinde çalışan uygulamaların, ana bilgisayar işletim sistemi üzerinde çalışıyormuş gibi ana bilgisayar işletim sistemi masaüstünde uygulama pencereleri olarak göründüğü bir görüntüleme modu.
15- Highly Available (HA)
Arıza durumunda otomatik korumalara sahip bir sistem veya bileşendir. Koruma, az miktarda plansız aksama süresine izin verebilir, ancak sorunu önceden belirlenmiş bir zaman aralığında otomatik olarak düzeltir.
16- VM High Availability (VM HA)
Üzerinde çalıştığı ana bilgisayar başarısız olmasına rağmen, bir VM’nin otomatik olarak kullanılabilir olmasını sağlar. VM HA, VM’nin başka bir ana bilgisayarda otomatik olarak yeniden başlatılmasını gerektirebilir.
17- Resource Contention (Kaynak rekabeti)
Bir VM’nin diğer VM’ler veya genel gider işlemleri ile sınırlı bir kaynak için rekabet ettiği bir durum. Örneğin, bir ana bilgisayarın bellek kapasitesi şu anda tam olarak kullanılıyorsa ve bazı VM’ler daha fazla bellek talep etmeye çalışırsa, bellek geçişi gerçekleşir ve bazı VM’ler diske geçmeye başlayabilir.
18- Fully virtual
Tüm donanım aygıtlarını tamamen taklit eden bir VM.
19- Grab
Klavyenizin, işaretleme aygıtınızın vb. Girişlerini sanal bir makineye yönlendirmek için (genellikle VM konsol penceresine tıklayarak).
20- Ungrab
İşaret aygıtının işaretçisinin VM penceresinden dışarı çıkması gibi, otomatik olarak VM’den ana bilgisayar işletim sistemine geçiş.