Ağ Protokolleri Nedir ? Ne işe yarar ?

NETWORK NEDİR?

Network iletişim ağı demektir. İletişim ağı bir çözümdür ve bu çözüm veri paylaşma ihtiyacından doğmuştur.  Günümüzde çeşitli amaçlar ile kullanılan bilgisayarlar gittikçe artmaktadır. Dünya genelinde sadece 2 milyar kişisel bilgisayar olduğunu düşünürsek durumu daha iyi anlamış oluruz. Bu bilgisayarlar tek başına çok birşey ifade etmediği için bir ağ ile birbirlerine bağlanmıştır. Buna da internet adı verilmiştir. İnternet ise iletişim ağlarının en büyüğüdür.

Ağ Protokolleri Nedir ? Ne işe yarar ?

Ağ protokolleri, ağdaki bilgisayarlar arasında iletişimin nasıl sağlanacağını belirler. Bunlar dünya genelinde standarttır. Protokoller yazılım, donanım veya her ikisi tarafından uygulanmaktadır. Protokoller network cihazlarının nasıl anlaşacaklarını, veriyi nasıl göndereceğini ve nasıl alacağını belirler. Ağ protokolleri şunları yapabilir;

• Verinin sıralanması: Verinin paketlere ayrılması,
• Verinin yönlendirilmesi: Alıcı ve verici arasındaki en etkin rotanın belirlenmesi,
• Akış kontrolü: Farklı hızda çalışan alıcı ve verici arasında uyumun sağlanması,
• Hata kontrolü: Verinin hatasız gönderilmesi.

TCP, UDP, FTP, SNMP, HTTP, IP, DNS, DHCP, SSH, TELNET, POP, IMAP, WINS gibi çeşitli protokoller vardır.

FTP NEDİR? NE İŞE YARAR?

FTP‘nin açılımı “File Transfer Protocol” yani “Dosya Transfer Protokolü“dür. Aynı ağda bulunan bilgisayarlar arası dosya alışverişi, komut ve denetim işlemleri yapmak için kullanılır. 21 numaralı portu kullanan bir internet protokolüdür. FTP, OSI modelinin uygulama katmanında bulunur ve TCP/IP protokollerinden birisidir. Bilgisayarlar arası veya bilgisayar sunucu arası dosya alışverişi için FileZilla ve CuteFTP gibi FTP programları kullanılır.

İşlem başlamadan önce iki network cihazı arasında çevrim içi (online) bir bağlantı kurulması gerekir. FTP protokolü, komut ve denetim işlemleri için OSI modelinin uygulama katmanında bulunan TELNET protokolünü kullanır.

TELNET NEDİR? NE İŞE YARAR?

Telnet‘in açılımı “Telecommunication Network” yani “İletişim Ağı” dır. Telnet protokolü (iletişim ağı) ağ üzerindeki çok kullanıcılı bir makineye (sunucu-server) başka bir makina (pc) kullanarak bağlanmak ve o makine üzerinde bazı komutları çalıştırmak için kullanılır. TCP/IP protokollerinden birisidir. Telnet 23 numaralı portu kullanır. Telnet ile bağlanmak istediğimiz makine üzerinde kullanıcı adı ve şifremizin olması gerekmektedir. Veriler şifrelenmez. Bundan dolayı güvensiz bir protokoldür. Ağımızı dinlemek isteyen herhangi biri verilerimizi görebilir. Telnet protokolünü kullanmak için gereken programlar işletim sistemlerinde mevcuttur.

SSH NEDİR? NE İŞE YARAR?

SSH’ın açılımı “Secure Shell” yani “Güvenli Kabuk”‘tur. SSH protokolü, bir bilgisayarın aynı ağda bulunan bir sunucuya uzaktan bağlanmasını sağlayan bir prtokoldür. TELNET protokolü de bu işi yapıyor fakat TELNET şifresiz SSH şifreli olarak çalışır. Yani bir sunucuya bağlantı yaparken kullanıcı adı ve şifreler açık metin olarak değil şifrelenmiş olarak iletilir.

SNMP NEDİR? NE İŞE YARAR?

SNMP‘nin açılımı “Simple Network Management Protocol” yani  “Basit Ağ Yönetim Protokolü“dür. Router, switch gibi network bileşenlerinin veya network kartı olan UPS gibi cihazların yönetimini sağlar. Tabiki network cihazlarının SNMPdesteği olmak zorundadır. 500 router içeren büyük bir network’ü kontrol etmek zordur. Hatta her bir network cihazına tek tek girmek ve onları sürekli takip etmek imkansızdır. Bunun için geliştirilmiş Solar Winds gibi ücretli veya Cacti gibi ücretsiz-açık kaynak kodlu yazılımlar mevcuttur.

Bu yazılımlar ile network cihazlarının band kullanım bilgilerini, işlemci ve ram kullanım yüzdelerini SNMP protokolükullanarak anlık izleyebilirsiniz.

Bu yazılımlar yönetimsel kolaylık sağlarlar. Hatta bu yazılımlar aldıkları datalar ile bazı sonuçlar elde eder ve alarmlar oluşturur, uyarı mail’i veya hata mail’i atar. Örneğin “A biriminin hat kullanım yüzdesi %90’ı aştı” veya “B biriminde bağlantı koptu” gibi…

Sonuç olarak bu yazılımlar network cihazlarından bazı bilgileri SNMP protokolü ile çekerler. SNMP protokolü TCP/IPprotokollerinden birisidir.

SNMP protokolünün v1, v2 ve v3 versiyonları vardır. En güvenilir olanı versiyon 3’tür. Dinleme saldırılarına karşı önlem olarak duyurulan SNMP versiyon 3 ’te farklılık olarak, kimlik doğrulama (authentication) yapılmaktadır ve SNMP data paketleri şifreleme yöntemi ile iletilmektedir. Örneğin Cacti’de SNMP version 2’de sadece “community string” isteniyor fakat SNMP verisyon 3’te kimlik doğrulama için “kullanıcı adı-şifre”, bir “yetki protokolü seçimi” ve bir “şifreleme protokol seçimi” istenmektedir.

HTTP NEDİR? NE İŞE YARAR?

HTTP’nin Açılmı Nedir?

HTTP‘nin açılımı “Hyper Text Transfer Protocol” yani “Hiper Metin Transfer Protokolü“dür.

HTTP Nedir Ne İşe Yarar? Nasıl Çalışır?

1990 yılından beri dünya çapında ağ üzerinde (www-world web wide) kullanılan bir iletişim protokolüdür. HTTP protokolüağ üzerinden web sayfalarının görüntülenmesini sağlayan protokoldür. HTTP protokolü istemci (PC) ile sunucu (server) arasındaki alışveriş kurallarını belirler. Port olarak ise 80 portunu kullanır. İstemci sunucuya bir istek gönderir. Bu istek Internet Explorer, Google Chrome veya Mozilla Firefox gibi web berowser’lar aracılığıyla iletilir. Sunucu bu isteği alır ve Apache veya IIS gibi web sunucu programları aracılığıyla cevap verir.

HTTPS NEDİR? NE İŞE YARAR?

HTTPS’nin Açılımı Nedir?

HTTPS‘nin açılımı “Secure Hyper Text Transfer Protocol” yani “Güvenli Hiper Metin Transfer Protokolü“dür.

HTTPS Nedir Ne İşe Yarar?

Aslında HTTP’nin güvenli halidir.  HTTPS‘de bahsi geçen güvenlik ise SSL protokolü ile sağlanır. SSL‘in açılımı “Secure Sockets Layer” yani “Güvenli Soket Katmanı“dır. SSL protokolü server (sunucu) ile PC (istemci) arasındaki iletişimin şifreli yapılmasını sağlar. Burada SSL’in detayına daha fazla girmeyeceğiz. HTTPS protokolü default’ta yani ön tanımlı olarak 443 portunu kullanır.

SSL NEDİR? NE İŞE YARAR?

SSL‘in açılımı “Secure Sockets Layer” yani “Güvenli Soket Katmanı“dır.

SSL, PC (istemci) ile server (sunucu) arasındaki veri iletişiminin şifreli bir şekilde yapılmasını sağlar ve default’ta yani ön tanımlı olarak 443 portunu kullanır. Eğer bir web sitesi SSL sertifika hizmetlerinden birini kullanıyor ise bu işlem HTTPS protokolü ile gerçekleşir. Yani Internet Explorer, Google Chrome veya Mozilla Firefox gibi web tarayıcımızda (web browser) girdiğimiz website adresinin başında HTTPS yazıyor ise; iletişim, SSL sertifika hizmeti yardımıyla ve HTTPS protokolü ile şifreli şekilde geçekleşiyor demektir.

Sizlerde yorumlara tıklayarak, yorumlarınız ile katkıda bulunabilirsiniz. Ayrıca yazımızı paylaşarak bizlere destek olabilirsiniz.