E-Posta Sunucu nedir ne işe yarar ?

İnsanlık tarihine baktığımızda, insanların toplum olarak yaşamaya başladıkları ilk andan itibaren iletişimin toplumda önemli bir yer tuttuğunu görürüz. Topluluk hâlinde yaşayan diğer canlılardan farklı olarak insanların, birbirleriyle iletişim kurabilmeleri için kendilerine has yapıları olan dilleri oluşturmaları dikkat çekicidir. Dil, kullanıcıların ihtiyaç ve isteklerini karşısındakine aktarmak için kullandığı bir araçtır. İletişimin en önemli aracıdır.

Fakat ses iletiminin sınırlı olması sebebiyle dilin yetersiz kaldığı durumlarda insanlar, iletişim için farklı araçlar geliştirmişlerdir. Dumanla ve ıslık çalarak haberleşme bunlara örnek olarak verilebilir. Bu iki iletişim yönteminin yetersiz kaldığı durumlarda insanlar sözle söyleyebileceklerini önce resimlere, sonra da yazıya dönüştürerek uzaktaki insanlara göndermeye başlamışlardır. Yazılı bilgiler, önceleri köleler veya özel yetiştirilmiş güvercinler aracılığıyla taşınmıştır.

Yakın geçmişte ise bu yazılı bilgileri iletmek için postaneler kullanılmaktadır. Postaneleri kullanarak birine mektup göndermek istediğimizde, mektubu postaneye teslim ettikten ortalama 2-3 gün sonra mektup alıcının eline ulaşıyor. Alıcının da bize mektup göndermek istemesi hâlinde yine 2-3 günde bu cevabın elimize ulaşması için beklememiz gerekiyordu. Bu yöntemle iletişim kurmak bazen haftalarca süren mektup trafiğine yol açıyordu. Yukarıda anlatılan gecikmelerden kurtulmak için e-posta dediğimiz hizmetlerden faydalanırız. Kim bilir belki birkaç yıl sonra e-posta bile kullanmayız.

E-Posta ve Kullanım Amacı

Bilgisayar ağlarının oluşturulma nedenlerinden biri, kişilerin, bir yerden diğerine (hızlı ve güvenli bir şekilde) elektronik ortamda mektup gönderme ve haberleşme isteğidir. E-Posta (elektronik posta, e-mail, electronic mail), bu amaçla kullanılan servislere verilen genel isimdir.

E-posta, başlangıçta sadece düz yazı mesajlar göndermek amacıyla geliştirilmişken daha sonra yapılan çalışmalar neticesinde, e-posta içinde çoklu ortam yapılarının (resim, ses, video, html dokümanları, çalışabilir program vb.) kullanımı mümkün hâle gelmiştir. Ancak henüz tüm e-posta hizmetleri bu tip formatları desteklememektedir.

E-posta hizmetleri ile anlatılmak istenen farklı sunucu sistemlerde çalışan eposta sunucu programlarıdır.

E-Posta Sunucu Çeşitleri

Elektronik posta (e-posta) sistemleri iki öğeden oluşur:

Elektronik posta sunucular (mail server) : Exchange Server, Lotus Notus Mail Server, Send Mail, Qmail ve Postfix v.b. sunucu üzerinde çalışan programlardır.

Elektronik posta istemciler (mail client) : Outlook Express, Thunderbird, PowerMail gibi kullanıcı bilgisayarlarında çalışan ve adımıza açılmış olan bir e-posta hesabına erişmek için kullandığımız programlarıdır.

Elektronik posta sunucularında kullanıcılar için posta kutuları oluşturulur. Kullanıcılar, bilgisayarlarına yüklenen e-posta istemci programlarla sunucuya erişip posta kutularına bağlanır; gelen mesajları okur, başkalarına e-posta gönderir. Piyasada yaygın olarak kullanılan posta sunucuları aşağıda sıralanmıştır.

Exchange Server

Exchange Server, Microsoft firmasının geliştirmiş olduğu bir e -posta sunucu programıdır. Windows Server sunucu işletim sistemlerine uyumlu olarak geliştirilmiş, bu sistemlerde bulunan Active Directory hizmet programı ile ilişkili çalışır.

Lotus Notus

Lotus Notus, IBM firmasının geliştirdiği sunucu türüdür. Diğer e- posta sunucularından farkı, takım çalışması uygulamalarının geliştirilip yaygın olarak kullanılabileceği istemci-sunucu (client-server) platformu olarak tasarlanmış olmasıdır. IBM firmasının hazırladığı bu program temel olarak 3 bölümden oluşur.

• IBM Lotus Notus Server: Geliştirilen uygulamaların çalıştırıldığı ve yönetiminin yapıldığı sunucu.
• IBM Lotus Notus Domino Server: İnternet WEB server, uygulamaları dinamik HTML çevrimi yaparak internet kullanımına açan sunucudur.
• IBM Lotus Notus Mail Server: Elektronik posta kullanımı ve internet mail (SMTP Gateway) sunucudur.

Lotus Notus’un her bir bölümü tek başına da çalışabileceği gibi, üçünün birlikte çalışması yüksek performans sunacaktır.

Linux Tabanlı

Linux işletim sistemi, genel kamu lisansı (GPL, General Public License) ile dağıtılan bir işletim sistemidir. Linux açık kaynak kodlu olması sebebiyle üzerinde çalışan birçok hizmet programı da aynı özelliklere sahiptir.

• Send Mail

E-Posta sunucusu denilince ilk akla gelen, en fazla tercih edilen isim Send Mail’dir. Çoğu Linux dağıtımlarında varsayılan posta aktarım aracısı olarak gelir. Gelişimini 1980 yılından beri sürdüren E-Posta sunucusu, son dönemlere kadar Linux sistemler üzerinde en yaygın kullanılan posta sunucusuydu.

• Qmail

Güvenliği ön planda tutan, güvenilir, verimli, basit ve Yahoo, Hypermart gibi birçok web tabanlı e-posta sisteminin de tercih ettiği e-posta sunucusudur. Send Mail’den sonra en çok kullanılan e-posta sunucusudur.

• Postfix

Linux sistemler üzerinde yaygın olarak kullanılan Send Mail’e alternatif olarak piyasaya çıkan Postfix, Send Mail ile yüzde yüz uyumluluğu esas alarak sistem yöneticilerine sorunsuz bir geçiş olanağı sunar. Ancak Send Mail’den çok daha güvenli ve hızlıdır. Postfix, Send Mail’in eski içyapısını tamamen yenilenerek modern hâle getirilmiş hali olarak düşünülebilir.

E-Posta Bileşenleri

• Spam Mail

İnternet üzerinde bir iletinin çok sayıda kopyasının, bu tip bir ileti almayı beklemeyen kişilere gönderilmesi, spam olarak adlandırılır. Spam, çoğunlukla ticari reklam niteliğinde olup bu reklamlar sıklıkla güvenilmeyen ürünlerin, çabuk zengin olma kampanyalarının veya yarı yasal servislerin duyurulması amacına yöneliktir. Spam mail, gönderici açısından çok küçük bir harcama ile gerçekleştirilebilmektedir.

• Junk Mail

E-Posta sunucuların spam mailleri tespit ettikten sonra, bu iletileri saklamak için kullandıkları klasörlerin genel ismidir. Genellikle Gmail, Yandex gibi web tabanlı E-Posta hizmeti veren sitelerde kullanılır. Uyarı: Spam, gereksiz posta anlamına gelir. Junk mail ise önemsiz posta anlamında klasöre verilen isimdir.

• Attach

E-Posta üzerinde, yazdığımız metinlerin dışında, iletiye eklenecek dosyaları gösterir. Bu dosyalar resim, müzik, ofis dosyaları veya uygulama dosyaları olabilir. Genellikle bilgisayar sistemlerinin ve sunucuların güvenlikleri sebebiyle bu tarz dosyaların sıkıştırıldıktan sonra postaya eklenmesine izin verilmektedir. Aksi durumda ileti bize ulaşsa dahi sisteme zarar verebilecek bir kod barındırması tehlikesine karşı e-Posta sunucusu işletim sistemlerindeki güvenlik önlemleri tarafından engellenir.

• To, CC ve BCC

Burada belirtilen ifadeler e-postanın kimlere ne şekilde ulaştırılacağıyla ilgilidir. Bu ifadeler aşağıda kısaca açıklanmıştır:

To: Bu ifade alanı, iletiyi göndereceğimiz kişilerin e-posta adreslerinin yer aldığı bölümdür. Gönderilecek kişi sayısı birden fazlaysa adresler aralara virgül konarak yazılır. İletiyi alan kişiler, iletinin kimlere gönderildiğini görebilir.

CC (Carbon Copy): Bu ifade alanı, bize ulaşan iletinin bir kopyasını başka kişi ya da kişilere göndermek için kullanılır. İletiyi alan kişiler, iletinin kimlere gönderildiğini görebilir.

BCC (Blind Carbon Copy): CC ile aynı işi yapar. Yalnız, iletiyi alan kişiler iletinin kimlere gönderildiğini göremezler. Bu alan kullanıldığında, alıcı sanki ileti sadece kendilerine gönderilmiş gibi algılar.

E-Posta Sunucu Protokolleri

POP3 (Post Office Protocol 3)

POP3, e-posta iletiminde SMTP ile birlikte çalışan bir iletişim protokolüdür. Bu iletişim kuralı temel olarak iki işlevi yerine getirmektedir. Bunlardan ilki bir kullanıcıya gönderilen iletilerin kullanıcı adına saklanmasıdır. POP servisinde saklanan bu iletileri, kullanıcı istediği anda bağlanıp okuyabilir, kendi bilgisayarına kaydedebilir veya silebilir. POP3 iletişim kuralının ikinci işlevi ise kullanıcıların e-postalarına nasıl erişeceğini denetlemesidir.

SMTP (Simple Mail Transfer Protocol)

Kullanıcılara bir e-posta gönderildiğinde, gönderilen iletinin alıcıya ulaşıncaya kadar ağ geçitlerindeki yönlendirilmesinden sorumlu olan iletişim protokolüdür. Eğer ileti son varacağı noktaya ulaşamıyorsa SMTP iletiyi belli bir süre sonra yeniden göndermeyi dener. İleti alıcıya tekrar ulaşamıyorsa iletiyi gönderen kişiye, e-postanın alıcıya ulaşamadığını bildiren bir mesaj iletilir.

IMAP (Internet Message Access Protocol)

IMAP protokolü, 1986’da Stanford Üniversitesinde geliştirilmiş olan ve e-posta sunucusundaki iletilere erişilmesi için kullanılan bir metottur. Temel olarak e -postaların sürekli olarak sunucu üzerinde kalması ve bir kopyasının e-posta istemcisinin üzerinde eş olarak tutulması prensibi ile çalışmaktadır. En çok kullanılma amacı ise web tabanlı e-posta yöntemidir. Web tabanlı e-postada mesajlarınız sürekli bir sunucu üzerinde bulunur. Bu işlem, e-postaları okuyup size gösterirken IMAP iletişim protokolünü kullanmaktadır.

MAPI (Messaging Application Program Interface)

E-Posta programlarının sunuculardan e-postaları alırken veya sunuculara e-postaları gönderirken kullanmış oldukları arabirimin ismidir. MAPI’yi kullanabilmek amacıyla C ve C++ programlama dillerindeki sistem kaynakları üzerinden erişim sağlanabilir.

Sizlerde yorumlara tıklayarak, yorumlarınız ile katkıda bulunabilirsiniz. Ayrıca yazımızı paylaşarak bizlere destek olabilirsiniz.