RAID nedir? RAID türleri nelerdir?

RAID, “Redundant Array of Inexpensive Disks“ veya şimdi bilinen hali ile “Redundant Array of Independent Disks“teriminin kısaltmasıdır. Basit olarak , RAID, birden fazla diski tek bir mantıksal birime çevirmektir, böylece işletim sistemleri birçok farklı sabit disk görmek yerine sadece bir tane görür. RAID aslında bilgi sistemlerinde daha fazla disk alanı ihtiyacı sonrasında ortaya çıkmıştır.Birden fazla diski tek bir yapı altında birleştirme gibi düşünebilirsiniz. Başlangıçta daha fazla disk alanı en önemli kriter olmasına rağmen sonrasında güvenlik, performans ve maliyet gibi kriterler işin içine girerek RAID ile ilgili zaman içinde farklı modeller gelişmiştir.

Raid sistemleri, yazılımsal(donanım gerek yoktur) ve donanımsal(raid kartı gerekir) olarak ikiye ayrılırlar.

Kısaca bir tarihine bakarsak ;RAID teknolojisi ilk olarak 1987 yılında Kaliforniya Üniversitesi `nde David A. Patterson, Garth A. Gibson ve Randy H. Kartz isimli bilim adamları tarafından RAID seviyeleri (1’den 5’ekadar) tanımlanmıştır.

Bizde bu yazımızda tüm RAID seviyeleri  yani RAID Çeşitleri ve bunların farklılıklarından bahsedeceğiz.

RAID 0

Raid 0 Nasıl yapılır ?

Raid 0 Nedir ?

En az 2 diskle yapılabilir. En büyük avantajı performans’tır. Bu yapıda, RAID kartı üzerindeki tüm veriler disk sayısına göre bölünür ve aynı anda tüm disklere yazma işlemi yapılır. Bu sayede yazma hızını artırmış olursunuz. Performans yönünden avantajlı olsada disklerden biri arızalanırsa tüm veriyi kaybedersiniz. Bu nedenle kritik sistemlerde kullanılması tavsiye edilmez.

RAID 1

Raid 1 Nasıl yapılır?

Raid 1 Nedir ?

RAID 0 gibi en az 2 disk ile yapılabilir. Veriler aynı anda 2 diske birden yazılır. Böylelikle disklerden birinde bir arıza olduğunda veriler kaybı olmayacak ve sistem çalışmay devam edilebilecektir. Bu yapıda disk kapasitesi yarı yarıya düşer ama veri güvenliği artmış olur.

RAID 5

Raid 5 Nasıl yapılır ?

Raid 5 Nasıl Çalışır ?

Raid 5 Nedir ? 

En az 3 disk ile yapılabilir. Veri ile birlikte parite(Disk dizesindeki bir harddiskte meydana gelen veri kaybını tekrar en eski haline getirmek için kullanılan bir tür veri kaybı önleme sistemidir.) tüm disklere dağıtılarak yazılıyor. Veri yazdırırken, ilk iki diske veriler, üçüncü diske parite bilgileri yazılıyor. İkinci kez veri yazılırken veri kayıt ise, başka bir diske parite bilgilerini yazıyor. Benzer şekilde yazma işlemi devam ediyor. Bu yapıdaki harddisklerden birisi arızalanırsa, en son parite bilgilerinin kayıt edildiği diskten parite bilgileri okunup, kayıp veriler tekrar oluşturuluyor. Böylelikle bir şekilde verilşerinizi korumuş oluyorsunuz. Bu yapıda hem hız hem de performans üst düzeydedir. Kapasite olarak bir disk kapasitesini kaybedersiniz. Bir disk arızalansa bile veri kaybı olmayacaktır.

RAID 6

Raid 6  Nasıl yapılır?

Raid 6 Nedir ? 

Raid 5 ile benzedir. En az 4 disk gerekir ve Raid 5’ten farklı olarak 1 parity diski yerine 2 ayrı parity disk oluşturur. Bundan dolayı yazma hızı Raid 5’e göre daha yavaştır. Veri güvenliği artarken maliyet disk sayısı arttığı için artmıştır. Yüksek güvenlik ve iyi performans sağladığından dolayı tercih edilir.

RAID 10

Raid 10 Nasıl yapılır?

Raid 10 Nedir ? 

Bu yapı en az 4 disk ve çiftli olarak artan oranlarda kurulabilir. RAID 1 ve RAID 0 birleşmesi ile oluşan bir RAID modelidir. Bu yapıda maliyet artarken performans artışı (4 kat okuma 2 kat yazma hızı)ve verinin güvenliği sağlanmış olur. Güvenlik seviyesi RAID 1 ile aynıdır.

RAID 0+1

Raid 0+1 Nasıl yapılır?

Raid 0+1 Nedir ?

En iyi performansın sağlandığı yapıdır. En az 4 disk gereklidir. Disk sayısı arttıkça performansda artar. İki farklı Raid 0’ın Raid 1 bünyesinde birleşmesi ile oluşur. Raid 0+1 çok tercih edilen yapıların başında gelmektedir.

Raid 1+5

Raid 1+5 Nasıl yapılır? 

En güvenli yapıdır, çok önemli dosyaların saklanmasında kullanılır. Üç  adet RAID 1 yapısının raid 5 altında birleşmesi ile oluşur. En az 6 adet disk gerekmektedir. Performans iyi olmak ile birlikte kapasite kaybı ve maliyet eksi yönleridir.

RAID 50

Raid 50 Nasıl yapılır?

Raid 50 Nedir ? 

Bu yapı en az 6 diskten oluşur. RAID 5 disklerin RAID 0 altında birleşmesi ile oluşur. Performans ve güvenlik açısından tercih edilir. Performans Raid 1+5 göre daha iyidir.

RAID 51

Raid 51 Nasıl yapılır?

Raid 51 Nedir? 

Bu yapı en az 6 diskten oluşur. RAID 50 ile hemen hemen aynı yapıdadır. RAID 5 disklerin RAID 1 altında birleşmesi ile yapılır. En güvenli yapıdır. Performans iyidir.

RAID 60

Raid 60 Nasıl yapılır?

Raid 60 Nedir? 

Bu RAID modeli en az 8 disk ile yapılır. İki adet RAID 6 grubun RAID 0 altında birleşmesi ile oluşur. Bu yapıda yüksek en güvenilir yapılardan birisidir. Maliyet bakımından en pahalısıdır.

RAID 2

Raid 2 Nasıl yapılır?

Raid 2 Nedir?

Bu modelde en az 14 disk gerekmektedir. RAID 2 yapısı üzerinde hata düzeltme kontrolü bulundurur. Bu kontrol yeni raid controller kartlarında bulunduğundan dolayı pek tercih edilen bir RAID türü değildir. Bu yapıda 4 disk hata düzeltme olarak kullanılır ve 10 disk aktif olarak çalışır. Maliyet yüksektir. Kapasite kaybı vardır. Disk töleransı yoktur. Performans çok iyidir. Günümüzde kullanılmayan bir Raid türüdür.

RAID 3

Raid 3 Nasıl yapılır?

Raid 3 Nedir ?

Bu yapı en az 3 diskten oluşur. Parity disk yapısı bulunduğundan dolayı erişim hızlıdır. Disk kapasitesi disk sayısı – 1 ‘dir. Bu yapıda disk törelans bulunur. Arızalanan diskin yerine parity disk devreye girer. Performans olarak iyidir.

RAID 4

Raid 4 Nasıl yapılır?

Raid 4 Nedir ?

Bu model daha çok RAID 0 mantığında çalışmaktadır. Gelen veriler sırasıyla disklere dağıtılmaktadır. RAID 0 ‘a Ek olarak verilar Parity disk üzerinde saklanır. Bu saklanan veriler raid denetleyicisi tarafından kontrol edilir ve bütünlüğü kontrollü şekilde sağlanır. Daha çok büyük veri bloklarının kullanıldığı yapılarda tercih edilir sebebi ise küçük veri bloklarına göre büyük veri bloklarının kullanıldığı yapılarda çok daha performanslı olmasıdır. Yüksek kullanılabilirlik, bir disk başarısız olsa bile verileri içeren Mantıksal Sürücü kullanılabilmesi, disk kapasitesini çok iyi biçimde kullanmanızı sağlaması en önemli avantajlarıdır. Buna rağmen yazma performansı sınırlıdır. Veri depolama amaçlı büyük sistemlerde kullanılır

HOT SPARE; RAID grubunun içerisinde bulunan ancak boşta yedek olarak bekleyen diske denir. RAID grubundaki bir disk arızalandığı zaman normal şartlarda diskin değiştirilmesi ve verinin tekrar yazılması beklenir. Ancak Hot Spare olması durumunda arızalanan disk yerine Hot Spare geçer ve veri bu diske yazılmaya başlar.

HOT SWAP ; RAID grubundaki bir diskin arızalanması halinde sunucuyu kapatmadan disk değişiminin yapılması işlemine verilen isimdir.

DUPLEXING; İki RAID kartının yedekli çalışması işlemidir.

Özetleyecek olursak Disk kapasitesi, Güvenlik, Maliyet ve Performans bunlardan hangilerinin sizler için önemli olmasına göre RAID modeli tercihlerinizde değişecektir. Raid nedir, Raid çeşitleri ve Raid nasıl yapılır hakkında sizleri bilgilendirmeye çalıştık. Raid hesaplamalarında sıkıntı yaşarsanız Raid Calculator vb. uygulama veya web sayfalarını kullanabilirsiniz. Raid Calculator seçtiğiniz RAID modeli ve disk sayısına göre disk kapasitesini hesaplar, ilk öğrenme aşamasında sizlere yardımcı olur. Arama motorlarında Raid Calculator şeklinde arama yapabilir veya http://www.raid-calculator.com web sitesine bağlanarak Raid hesaplaması yapabilirsiniz. Konu hakkında yazımıza yorumda bulunarak katkı sağlayabilirsiniz.